Αλέξανδρος Θεοδωρόπουλος: "Η τέχνη είναι μια μικρογραφία του κόσμου μας ή σε πολλές περιπτώσεις του ιδανικού κόσμου μας."

Ο μεγάλος Δημήτρης Χορν είχε πει «Ηθοποιός σημαίνει φως», για εσάς ποια είναι η πραγματική έννοια του ηθοποιού;

Η λέξη ηθοποιός προέρχεται από τις λέξεις ήθος+ποιώ, δηλαδή ηθοποιός είναι αυτός που φτιάχνει ήθος (στα Αρχαία Ελληνικά ο χαρακτήρας). Το να δημιουργήσεις λοιπόν ένα χαρακτήρα και να τον ενσαρκώσεις στη σκηνή είναι πρακτικά η δουλειά του ηθοποιού. Αυτή όμως είναι απλώς η βάση της συζήτησης. Η πραγματική ουσία και ο στόχος του επαγγέλματος αυτού είναι να ταρακουνήσει, να συγκινήσει και σε βάθος χρόνου να εξιλεώσει. Οι ηθοποιοί δεν είμαστε τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από παραμυθάδες. Λέμε ιστορίες για να κάνουμε τους ανθρώπους να συγκινηθούν, να σκεφτούν, να μετανιώσουν, να πεισμώσουν και εν τέλει να γίνουν μέσα από την τέχνη καλύτεροι άνθρωποι. Και το ίδιο προσπαθούμε να κάνουμε και εμείς. Ενσαρκώνουμε χαρακτήρες για να μπορέσουμε να πούμε την αλήθεια τους μέσα από τη δική μας αλήθεια. Στον κόσμο αυτόν καθημερινά βλέπουμε – ή δε βλέπουμε – ανθρώπους γύρω μας που ο καθένας τους έχει να πει τη δική του ιστορία, κουβαλάει το δικό του φορτίο, τα δικά του προβλήματα. Οι χαρακτήρες αυτοί, οι τόσο διαφορετικοί, διαμορφώνουν την ποικιλία της κοινωνίας μας και αποτελούν την πρώτη ύλη της τέχνης. Στη συνέχεια εμπνέουν μεγάλους συγγραφείς και εκείνοι θίγουν τις προβληματικές τους μέσα από τους ήρωες που πλάθουν στο χαρτί. Ο ηθοποιός λοιπόν είναι το μέσο, η τελευταία μορφή ύλης που καλείται να απελευθερώσει τους παγιδευμένους στο χαρτί χαρακτήρες για να πει την ιστορία, την αλήθεια τους, και να καταφέρει να συγκινήσει. Αυτή είναι η δουλειά μας. Η δουλειά του ηθοποιού όπως και της τέχνης γενικότερα είναι να λειτουργεί ως καταλύτης για την αλλαγή και την πρόοδο της κοινωνίας.

Είναι εύκολο ή δύσκολο το επάγγελμα του ηθοποιού στις μέρες μας;

Το επάγγελμα του ηθοποιού είναι από τα πιο δύσκολα επαγγέλματα υπό την προϋπόθεση ότι θες να είσαι καλός ηθοποιός. Η μεγαλύτερη βλακεία που ακούγεται συχνά κιόλας είναι ότι για να γίνεις ηθοποιός πρέπει να μάθεις να λες ωραία ψέματα. Ότι οι ηθοποιοί είναι οι καλύτεροι ψεύτες και υποκριτές. Αυτά είναι προσβλητικά για την τέχνη μας. Ένας ηθοποιός που απλά λέει ψέματα με πειστικό τρόπο και υποκρίνεται μπροστά στο κοινό είναι ένας κακός ηθοποιός. Είναι πολύ δύσκολο να γίνεις ένας ηθοποιός που κατακλύζεται από αλήθεια, που εννοεί αυτά που λέει και που έχει τη δύναμη να επηρεάσει και να συγκινήσει το κοινό. Για αυτό και στην ιστορία του θεάτρου ο αριθμός των σπουδαίων ηθοποιών είναι σχετικά μικρός.

Όλο και πιο πολλοί νέοι άνθρωποι ακολουθούν τον δρόμο της υποκριτικής, ποια πιστεύετε πως είναι τα κίνητρα αυτής της κίνησης;

Υπάρχουν αρκετές κατηγορίες κινήτρων. Πολλοί ανήκουν στην κατηγορία των πνευματικά χαμένων. Δηλαδή αισθάνονται πως έχουν πολλά να πουν αλλά δεν ξέρουν πώς να τα πουν και με ποιον τρόπο. Και για αυτό στρέφονται στην τέχνη. Μια από τις φιλοσοφικές και πνευματικές διεξόδους που παρέχει η τέχνη είναι η υποκριτική. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ότι βρίσκουν αυτό το αποκούμπι στο θέατρο γιατί μέσα από τη διαδικασία της σύνδεσης με ένα χαρακτήρα, με ένα συγγραφέα και με ένα έργο γενικά βρίσκουν την ευκαιρία να πουν την αλήθεια τους. Άλλο ένα κίνητρο είναι και η καλλιτεχνική οικογενειοκρατία. Δηλαδή νέα παιδιά γεννημένα σε μια οικογένεια καλλιτεχνών όπου – ειδικά αν υπάρχει και το όνομα – αισθάνονται το ηθικό και καλλιτεχνικό βάρος να συνεχίσουν την καλλιτεχνική παράδοση της οικογένειας και γιατί όχι να εκμεταλλευτούν το ήδη υπάρχον καλό σημείο εκκίνησης της καριέρας τους.

Όμως, υπάρχει δυστυχώς και η άσχημη πλευρά των κινήτρων. Μερικοί άνθρωποι μπαίνουν ή προσπαθούν να μπουν στο χώρο με μοναδικό στόχο τα φώτα της δημοσιότητας, την καριέρα, το χρήμα και την υστεροφημία. Εδώ να παραδεχτώ πως όλοι οι ηθοποιοί είμαστε φιλόδοξοι και όλοι οι ηθοποιοί διακατεχόμαστε από έναν αέρα έπαρσης όταν ανεβαίνουμε στη σκηνή. Δεν είναι απαραιτήτως κακό, είναι η φύση του επαγγέλματος και είναι και μια ένεση αισιοδοξίας για τη συνέχεια. Αλλά αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό από το να μην αγαπάς την τέχνη και να μην θεωρείς τον εαυτό σου εργάτη της. Αν τα κίνητρα σου αφορούν την ίδια την τέχνη, το πώς θα την κάνεις καλύτερη και το πώς μέσα από το δικό σου λιθαράκι θα κάνεις την κοινωνία καλύτερη, τότε ναι είσαι καλλιτέχνης.

Αυτό τον καιρό που σας βρίσκουμε;

Φέτος παίζω στη «Δική μας Οικογένεια» στο OpenTv, σε σκηνοθεσία Βασίλη Θωμόπουλου και Πάνου Κούτρα και σε σενάριο αρχικά του Άγγελου Χασάπογλου και αργότερα του Γιώργου Φειδά. Η σειρά είναι καθημερινή, κωμική και οικογενειακή και προβάλλεται στις 20:00 στο Openαπό τις 3 Οκτωβρίου όταν και κάναμε πρεμιέρα. Είναι μια εξαιρετική συνεργασία με υπέροχους ανθρώπους με τους οποίους περνάμε υπέροχα τόσο στα γυρίσματα όσο και εκτός δουλειάς. Θεατρικά, έχουμε ξεκινήσει πρόβες για την κλασσική κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά «Ένας Βλάκας και Μισός», όπου θα παίξω το ρόλο του Τόνι, σε σκηνοθεσία Γιώργου Φρατζεσκάκη. Η πρεμιέρα μας προγραμματίζεται για τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου και θα παίζουμε όλο το καλοκαίρι.

Επίσης επιλέχθηκα για πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια αμερικανική ταινία, θρίλερ μυστηρίου, που θα κάνει γυρίσματα στην Ελλάδα, λέγεται my big Greek nightmare και σκηνοθέτης είναι ο Colin Theys…

Ποιος από τους ρόλους που έχετε ερμηνεύσει μέχρι σήμερα ήταν ποιο κοντά στον χαρακτήρα σας και για ποιον δουλέψατε πιο πολύ υποκριτικά και ψυχικά;

Αυτή η ερώτηση με το πόσο κοντά ή κόντρα είναι ένας ρόλος με τον ηθοποιό που τον υποδύεται σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Οι χαρακτήρες γενικά είναι ξεχωριστά όντα που υπάρχουν από τη στιγμή που γραφτούν στο χαρτί. Έχουν τα δικά τους θέλω, τους δικούς τους προβληματισμούς και ψάχνουν τη δική τους λύτρωση μέσα από το έργο. Έχουν ζωή ανεξαρτήτως του ποιος ηθοποιός θα τους υποδυθεί. Όταν λοιπόν παίρνω ένα ρόλο και προετοιμάζομαι για αυτόν τον αναλύω σαν έναν άνθρωπο που γνωρίζω για πρώτη φορά. Ο μεγάλος σκηνοθέτης, δάσκαλος και φιλόσοφος του θεάτρου, ο Στανισλάφκσι, έλεγε: «για να παίξεις ένα ρόλο δε χρειάζεται να συμπαθήσεις το χαρακτήρα, χρειάζεται όμως να τον καταλάβεις, να κατανοήσεις βαθιά τις ανάγκες και τα θέλω του». Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να κάνει ένας ηθοποιός και από αυτό ξεκινάω και εγώ. Αργότερα, στην ανάλυση του χαρακτήρα, αν βρω κοινά στοιχεία με εμένα προσωπικά τα εκμεταλλεύομαι για να μπορέσω με μεγαλύτερη ευκολία να δώσω αμεσότητα και αλήθεια στην υποκριτική μου. Δε θέλω να ξεχωρίσω κάποιον ρόλο μου γιατί δουλεύω για όλους τους ρόλους το ίδιο και ακολουθώ την ίδια μέθοδο. Εγώ δεν πιστεύω σε αυτό που ονομάζουν «κόντρα ρόλος». Όλοι, εν δυνάμει, είμαστε τα πάντα. Οι άνθρωποι έχουμε μέσα μας πλευρές που δεν γνωρίζουμε και καταπιεσμένες επιθυμίες, κίνητρα και όνειρα. Η ψυχολογία μας μπορεί να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη. Όλα τα θέλω των χαρακτήρων μπορούν να βρουν ανταπόκριση μέσα μας.

Υπάρχει κάτι που σας φοβίζει ή σας προκαλεί ανασφάλεια πάνωστην σκηνή;

Γενικά δεν είμαι άνθρωπος που αγχώνεται εύκολα ή επηρεάζεται από το άγχος ή από φόβο, όποιος και αν είναι αυτός ο φόβος. Αισθάνομαι λίγο άγχος καμιά φορά πριν βγω στη σκηνή αλλά από τη στιγμή που θα βγω τα έχω ξεχάσει όλα. Το θέατρο είναι μαγικό. Η σκηνή είναι μαγική, όπου και να βρίσκεσαι, από το Broadwayμέχρι ένα αυτοσχέδιο μικρό θέατρο σε μια χώρα στη μέση της Αφρικής. Η μαγεία της έκθεσης και της ερμηνείας μπροστά σε ένα κοινό είναι μεθυστική. Επομένως ότι άγχος και αν έχω πριν βγω, εξαφανίζεται ακαριαία μόλις πατήσω το πόδι μου στη σκηνή.

Έχετε να μας διηγηθείτε μια περίεργη κατάσταση που ζήσατε κατά την διάρκεια μιας παράστασης;

Νομίζω πως όχι. Πέρα από τα συνηθισμένα, δηλαδή τα «μικροατυχήματα», τα παρατράγουδα και οι ψίθυροι στα παρασκήνια, δε μου έχει τύχει κάτι αρκετά περίεργο ή μη αναμενόμενο.

Εν καιρώ οικονομικής κρίσης πιστεύετε πως ο κόσμος συνεχίζει να επενδύει στο θέατρο σαν μέσο πολιτισμού και διασκέδασης;

Τώρα πλέον έχουμε περάσει τόσα χρόνια ζώντας σε οικονομική κρίση που μοιάζει σα μια μόνιμη κατάσταση, επομένως δεν ξέρω αν έχει ουσία οποιαδήποτε συζήτηση στηρίζεται σε αυτή τη βάση. Αυτό όσον αφορά το οικονομικό κομμάτι. Το αν πηγαίνει κάποιος στο θέατρο για να ξεχαστεί από τα οικονομικά, κοινωνικάκαι πολιτικά προβλήματα που επηρεάζουν την κοινωνία μας, ναι, είναι πιθανόν. Ο κάθε άνθρωπος έχει τους τρόπους του να ξεχνιέται και να διασκεδάζει. Αλλά ας μην ξεχνάμε πως ο απώτερος σκοπός του θεάτρου δεν είναι η απλή διασκέδαση αλλά η πολιτισμική επιμόρφωση και η πνευματική ανύψωση. Θα έλεγα πως το να επενδύσεις στο θέατρο χρόνο και χρήμα είναι μια συνειδητοποίηση που αργά ή γρήγορα πρέπει να την κάνει ο κάθε πολίτης. Θέλω να ελπίζω πως οι κοινωνίες του μέλλοντος θα είναι κοινωνίες με υψηλά στάνταρ παιδείας και πολιτισμικής ταυτότητας και το θέατρο – όπως και όλες οι τέχνες – συμβάλλουν σε αυτό. Αλλά πέρα από αυτό, ο κόσμος αγαπάει το θέατρο γιατί μπορεί να ταυτιστεί με αυτό και τους χαρακτήρες του. Όλα στην τέχνη είναι βγαλμένα από τη ζωή. Η τέχνη είναι μια μικρογραφία του κόσμου μας ή σε πολλές περιπτώσεις του ιδανικού κόσμου μας. Στο τέλος της μέρας, το θέατρο είναι ένα στέκι ιστοριών και παραμυθιών και εμείς είμαστε οι παραμυθάδες.

Ποια είναι τα σχέδια και ποιες οι επιθυμίες σας για το μέλλον;

Είμαι όσα παίρνει ο άνεμος και μου αρέσει να ζω έτσι. Λατρεύω το άγνωστο, με προσελκύει η εξερεύνηση της τυχαίας έκβαση των γεγονότων στην καθημερινότητα μας, οι συγκυρίες που τελικά σε οδηγούν κάπου. Σίγουρα σαν σχέδιο έχω το να ξαναβγώ στο εξωτερικό. Έκανα το μεταπτυχιακό μου στην Αγγλία, συγκεκριμένα στο Newcastle, και ήμουν τόσο άτυχος ώστε να τύχει την περίοδο που ξέσπασε ο κόβιντ, επομένως αυτό το κεφάλαιο της ζωής μου έκλεισε γρηγορότερα από το αναμενόμενο. Θέλω κάποια στιγμή να ξανανοίξω αυτό το κεφάλαιο, να ζήσω και να δουλέψω ξανά στο εξωτερικό. Αυτό που έχει όμως μεγαλύτερη σημασία για μένα είναι να βρω έναν τρόπο να αναλύω βαθύτερα και πιο ουσιαστικά την τέχνη. Να καταφέρω να την πάω ένα βήμα παρακάτω από αυτά που διαβάζω και βλέπω σήμερα. Αν το καταφέρω αυτό, τότε θα έχω και εγώ με τη σειρά μου πολλά να προσφέρω και να αφήσω σαν παρακαταθήκη στους επόμενους. 

Κλείνοντας,ποια ευχή θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Μην αφήνετε τους εαυτούς σας να σαπίζουν στους ρυθμούς της καθημερινότητας. Κάντε την επανάσταση. Όταν αισθανθείτε ότι θέλετε πραγματικά κάτι, κάντε τα πάντα για αυτό και κυνηγήστε το με όλη σας τη δύναμη. Η προσωπική μας ιστορία γράφεται με την ανατροπή όχι με τη συντήρηση. Οι κοινωνίες μας χαράσσονται και προοδεύουν όταν οι υπήκοοι τους κυνηγούν με ζήλο το μέλλον τους.