Δήμητρα Τσάκου: "Στην εποχή που ζούμε και μόνο η απόφαση να ασχοληθεί κανείς με την τέχνη και το θέατρο είναι από μόνη της μια πρόκληση!"

Μιλήστε μας για την ενασχόλησή σας με τον κόσμο της σκηνοθεσίας;

Η ενασχόληση μου με τη σκηνοθεσία ξεκίνησε από την ανάγκη μου να λέω ιστορίες, χρησιμοποιώντας όμως την εικόνα, χρησιμοποιώντας σύμβολα, μεταφορές, φίλτρα, φωτισμούς, δηλαδή από την ανάγκη μου να δημιουργήσω την ποίηση της εικόνας, μέσα από τη δική μου οπτική, να την μοιραστώ και με άλλους συν-δημιουργούς και να την επικοινωνήσω, εν τέλει, και με άλλους ανθρώπους. Σπουδάζοντας (στο Τμήμα Θεάτρου, Α.Π.Θ.) άρχισα να βρίσκω μία μέθοδο για να διοχετεύσω όσα είχα μέσα μου και σκηνοθετώντας και διδάσκοντας πια τα τελευταία 12 χρόνια, όσο μεγαλώνει η εμπειρία, τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη μου να πω κι άλλες ιστορίες, να αναμετρηθώ με σπουδαία κείμενα και πανανθρώπινες αλήθειες. Στα χρόνια αυτά ξεχωρίζω δύο παραστάσεις που υπέγραψα τη σύλληψη και τη σκηνοθεσία και σίγουρα με καθόρισαν δημιουργικά και με ενηλικίωσαν καλλιτεχνικά, την «Αναμονή» (Θέατρο Αυλαία, 2014) και το «Αυτός που έκανε ό,τι ήθελε» (Θέατρο Αυλαία, 2016).

Ποιες δυσκολίες και προκλήσεις έχει ο χώρος σας;

Νομίζω πως, στην εποχή που ζούμε, και μόνο η απόφαση να ασχοληθεί κανείς με την τέχνη και το θέατρο είναι από μόνη της μια πρόκληση! Γιατί επιλέγοντας να κάνεις θέατρο επιλέγεις παράλληλα και την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια, το να βρίσκεσαι διαρκώς υπό κρίση για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που παρουσιάζεις και να παλεύεις για τα αυτονόητα. Ωστόσο, παράλληλα επιλέγεις μια ζωή συνεχούς δημιουργίας και καλλιτεχνικής επαγρύπνησης, μια κατάσταση διαρκούς εγκυμοσύνης και γέννας, άλλες φορές εύκολης και άλλες επίπονης, αλλά σίγουρα απόλυτα ζωντανής. Το θέατρο σε κρατάει ζωντανό, θες δε θες!

Πιστεύετε ότι υπάρχουν θεατρικοί συγγραφείς και αξιόλογα έργα στις μέρες μας;

Φυσικά και υπάρχουν αξιόλογοι θεατρικοί συγγραφείς και σημαντικά κείμενα στις μέρες μας. Φοβάμαι όμως πως πολλά από αυτά δεν βρίσκουν εύκολα δίοδο στη σκηνή και την αναγνώριση γιατί παραμένουν αθέατα στα πίσω ράφια του σύγχρονου «πολιτισμικού super-market», που επιλέγει να προβάλει εύπεπτα, φτηνά και εύκολα προς κατανάλωση «προϊόντα», τα οποία, κατά κύριο λόγο, δεν προβληματίζουν, δεν ενοχλούν, αλλά αποκοιμίζουν το κοινό και συντηρούν την οικονομική και κοινωνική κατάσταση που τείνει να επικρατήσει παγκοσμίως. Σπουδαία κείμενα και δημιουργοί πάντα θα υπάρχουν. Το θέμα είναι να κατορθώσουμε να τα φέρουμε στο φως, σε μια σκοτεινή εποχή.

Ηθοποιός ή σκηνοθέτης, ποιος είναι ο πιο δύσκολος και απαιτητικός ρόλος στο θέατρο;

Νομίζω πως δεν θα ήταν σωστό να προσπαθήσουμε να συγκρίνουμε τα δύο αυτά αντικείμενα. Κι αυτό γιατί ένας ηθοποιός και ένας σκηνοθέτης θα πρέπει να είναι πάντα σύμμαχοι και συν-δημιουργοί και όχι ανταγωνιστές. Μόνο έτσι μπορεί μια παράσταση πραγματικά να πετύχει και να αφήσει ένα ουσιαστικό καλλιτεχνικό αποτύπωμα στις καρδιές των θεατών. Για να παραφράσω τη γνωστή έκφραση: Ο σκηνοθέτης γεννά και ο ηθοποιός τίκτει, δεν νοείται όμως παράσταση χωρίς την αμοιβαία σύμπραξη και των δύο.

Τι προσφέρει σε κάποιον η ενασχόλησή του με τον μαγικό κόσμο του θεάτρου;

Δεν ξέρω τι θα μπορούσε να είναι αυτό που να συμπυκνώνει την ουσία του θεάτρου σε μια απάντηση. Πιστεύω, όμως, πως το κλειδί στην ερώτησή σας βρίσκεται στη λέξη μαγεία. Αυτό που κατορθώνει το θέατρο είναι να σηκώνει τα πόδια μας λίγο πάνω από το έδαφος, να μας κάνει να πιστεύουμε ότι μπορούμε να περπατήσουμε για λίγο στο κενό. Κι όσο το πιστεύουμε εμείς, το πιστεύουν και οι άλλοι γύρω μας!

Όταν σβήσουν τα φώτα και κοπάσουν τα χειροκροτήματα ποια συναισθήματα μένουν στα άτομα που εργάστηκαν για την παράσταση;

Νομίζω πως μετά το τέλος των παραστάσεων νιώθεις παράλληλα άδειος, αλλά και γεμάτος. Έχεις αφήσει στη σκηνή όλα αυτά που με τόσο κόπο και αγωνία προετοίμαζες, ένα μικρό δικό σου κομμάτι, αλλά ταυτόχρονα έχεις γεμίσει με τη μοναδική εμπειρία του μοιράσματος. Κι αυτή η αίσθηση που μένει και θυμίζει την αίσθηση που αφήνει ο έρωτας, σε κάνει να νιώθεις σίγουρος ότι αξίζει τον κόπο να το ξανακάνεις.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Τα καλλιτεχνικά σχέδια είναι πάντα πολλά και μάλλον δεν σταματάνε ποτέ. Ωστόσο, προς το παρόν, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τα σχέδια του Πολυχώρου Τέχνης «AlteFablon», ενός καινούριου πολυχώρου στο κέντρο της πόλης, στον οποίο έχω την καλλιτεχνική διεύθυνση. Μόλις ολοκληρώσαμε τον πρώτο χρόνο λειτουργίας και τον Σεπτέμβριο ετοιμάζουμε την παράσταση του θεατρικού εργαστηρίου μας «Μήπως το φαντάστηκες;», μια devisedπαράσταση με κύρια θεματική το παιχνίδι ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα. Από Οκτώβριο ξεκινούν και πάλι τη λειτουργία τους όλα τα τμήματα του πολυχώρου, τα θεατρικά εργαστήρια ενηλίκων (αρχαρίων και προχωρημένων) στα οποία διδάσκω εγώ, καθώς και τα παιδικά και εφηβικά θεατρικά τμήματα, τα τμήματα φωτογραφίας, χορού, κίνησης και αρκετά ακόμη που είναι στα σκαριά, με σημαντικούς συναδέλφους στη διδασκαλία. Επίσης, από τη νέα σεζόν αναμένονται νέες παραγωγές, πρωτότυπες ιδέες, παραστάσεις και εκδηλώσεις που θα ανακοινωθούν σύντομα!

Κλείνοντας υπάρχει κάποια φράση θεατρικού έργου που θα θέλατε να την στείλετε σαν ευχή ή παρότρυνση στους αναγνώστες μας;

Επειδή η εποχή μας έχει ανάγκη από λίγο τσεχωφικό ποιητικό ρεαλισμό, θα κλείσω με μία αγαπημένη ατάκα από τις Τρεις Αδερφές. «Οι άνθρωποι δεν προσέχουν αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι, όταν είναι ευτυχισμένοι». Ας εστιάσουμε στην ευτυχία και στο καλοκαίρι μέσα μας...