Ηλίας Λογοθέτης: "Εάν μονιάσουμε θα σωθούμε, αν υπάρχει ανάμεσά μας διχόνοια δεν θα τα καταφέρουμε."

Ο μεγάλος Δημήτρης Χορν είχε πει «Ηθοποιός σημαίνει φώς!», για εσάς ποια είναι η έννοια του ηθοποιού;

Ο ηθοποιός είναι ένας μεταφορέας, ο οποίος αναλαμβάνει την δύσκολη αποστολή να μεταφέρει ένα φορτίο από έναν σπουδαίο συγγραφέα στην απέναντι όχθη που είναι το κοινό. Με όσες λιγότερες απώλειες πράξει αυτή την ενέργεια τόσο καλύτερα είναι! Προσπαθώντας να μεταφέρει αυτό το φορτίο χρησιμοποιεί μηχανισμούς πιο εξελιγμένους και από αυτούς που χρησιμοποιούμε για να ταξιδέψουμε σε άλλους πλανήτες. Γιατί ανά πάσα ώρα και στιγμή το πολύτιμο φορτίο είναι έτοιμο να εκραγεί και να πάρει στον λαιμό του και τον εαυτό του και τους θεατές. Αυτή είναι για εμένα η πραγματική έννοια του ηθοποιού.

Ο Χορν, ως ένας πρίγκιπας της σκηνής, ήξερε ακριβώς τι έλεγε. Αυτά τα προικισμένα πρόσωπα επί σκηνής φωτίζονται με έναν τρόπο ιδιαίτερο, το οποίο έχουν εκ γενετής. Είναι ένα στοιχείο που αν δεν το έχεις, δεν μπορείς να το αποκτήσεις από καμιά σχολή.  

Οι μέρες που ζούμε είναι δύσκολες, πώς όμως πιστεύετε ότι μπορούμε να τις κάνουμε καλύτερες;

Θα σας απαντήσω με ένα γνωμικό ενός ανθρώπου που λατρεύω και ονομάζεται Κικέρων «Οι μέρες που γεννιόμαστε λιγότερο ασφαλείς από τις μέρες που σωζόμαστε». Διότι η χαρά από την σωτηρία είναι βέβαιη, ενώ από την γέννηση αβέβαιη. Και όπως είπε ένας σπουδαίος ποιητής, ο Τζάκομο Λεοπάρντι, «Η φύση είναι μάνα στην γέννα και μητριά στην βουλή.» Δηλαδή σε γεννάει και μετά δεν φέρει καμιά ευθύνη για την πορεία σου. Είναι λόγια που με εκφράζουν απόλυτα. Πιστεύω πως αν σωθούμε και καταφέρουμε να βγούμε αλώβητοι από αυτές τις συνθήκες θα είμαστε πιο ασφαλείς από πριν.

Η κρίση που βιώνουμε είναι αισθητικοηθική, δεν είναι καθαρά οικονομική. Δεδομένου ότι η αισθητική και η ηθική πλησιάζονται και πολλές φορές ταυτίζονται. Ζούμε σε μια κοινωνία που είναι εξόχως κρυφή, εγωιστική και άμα δει κάποιον να διαπρέπει είναι επικριτική και αμείλικτη μαζί του. Πάντα λέω ότι «η κοινωνία είναι ένας συνασπισμός των ανέντιμων, ενάντια στους τίμιους», λόγια του μεγάλου ποιητή Λεοπάρντι. Μέσα από αυτές τις συνθήκες μας δίνεται η ευκαιρία να βελτιώσουμε τον εαυτό μας και ταυτόχρονα θα βελτιωθεί η κοινωνία μας.

Τέλος εάν μονιάσουμε θα σωθούμε, αν υπάρχει ανάμεσά μας διχόνοια δεν θα τα καταφέρουμε.

Μιλώντας για ομόνοια και διχόνοια μου δίνετε μια καλή ευκαιρία για την επόμενη ερώτηση. Στον χώρο σας έχει ανοίξει «ο ασκός του Αιόλου» με κατηγορίες και μηνύσεις για βία και σεξουαλική παρενόχληση. Ποια είναι η δική σας άποψη;

Πέρα από την πανδημία, ο χώρος του θεάτρου καλείται να σωθεί και από μία ακόμα απειλή. Έχουμε και εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς.

Δεν επιθυμώ να λάβω μέρος σε αυτή την διένεξη, διότι δεν είμαι δικαστής για να πάρω το μέρος του ενός ή του άλλου. Το μεγάλο πρόβλημα όμως παραμένει εντός των κόλπων των καλλιτεχνών. Καλό θα ήταν να λύνεται η παρεξήγηση ανάμεσα στα δύο πρόσωπα την ώρα που δημιουργείται, όχι να ψάχνουμε τις λύσεις αλλού και εφόσον έχει παρέλθει αρκετός χρόνος.

Κρατάω μια απόσταση από αυτά τα γεγονότα, για να έχω μια καλύτερη άποψη και οπτική. 

Ο χώρος σας έχει πληγεί ολέθρια. Πώς βλέπετε το μέλλον του θεάτρου και ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στα άτομα που παίρνουν αποφάσεις;

Και πριν την πανδημία υπήρχαν αρκετά προβλήματα στον δικό μας χώρο. Θα αναφερθώ στο Εθνικό Θέατρο. Χρησιμοποιώντας την επωνυμία «Εθνικό» σημαίνει ότι όλοι μπορούν να έχουν πρόσβαση. Αντίθετα όμως, το Εθνικό Θέατρο έχει γίνει μια ιδιωτική επιχείρηση όπου ο κάθε διευθυντής διατεταγμένος από την εκάστοτε πολιτική παράταξη το νέμετε με τους γνωστούς του. Στο Εθνικό Θέατρο πρέπει να έχουμε όλοι πρόσβαση και να υπάρχει ισότητα ανάμεσά μας, αλλιώς να πάψουμε να το λέμε «Εθνικό».

Επίσης μου κάνει μεγάλη εντύπωση που τα κρατικά κανάλια δεν έχουν μια καθαρά θεατρική εκπομπή στην οποία θα εναλλάσσονται οι ηθοποιοί, όπως υπήρχε παλιά το «Θέατρο της Δευτέρας». Να μπορούν αυτή την στιγμή οι άνεργοι ηθοποιοί να εργαστούν σε μια αξιόλογη δουλειά, να επικοινωνήσουν την τέχνη τους μέσα από όμορφα μηνύματα για την κοινωνία.

Η χώρα μας είναι προικισμένη, καλό είναι να εκτιμήσουμε και να αξιοποιήσουμε τον πολιτισμικό μας πλούτο!

Γιατί πιστεύετε ότι όλο και περισσότεροι νέοι ακολουθούν επαγγελματικά τον χώρο της υποκριτικής;

Δεν μπορούμε να επιβάλουμε απόψεις και να κρίνουμε αποφάσεις. Εάν υπάρχουν άτομα που πιστεύουν ότι μέσα από αυτό τον χώρο μπορούν να επιτελέσουν ένα σωστό έργο, καλώς να έρθουν. Πρέπει όμως να υπάρχει σωστή κρίση και αντικειμενικότητα για την αξία του κάθε ένα. Και όσοι αφιερώσουν την ζωή σου τους στην υποκριτική να γνωρίζουν ότι η κατάκτηση είναι προϊόν ανάπτυξης. Αρκεί όλη αυτή η προσπάθεια να γίνεται με έντιμα μέσα. 

Έχοντας ζήσει στιγμές σε θεατρικές σκηνές και τηλεοπτικά πλατό, έχετε να μας διηγηθείτε μια περίεργη κατάσταση που ζήσατε πάνω στη σκηνή;

Έχω βιώσει πολλές κωμικοτραγικές καταστάσεις. Κάποια φορά κολλήσαμε τα παπούτσια ενός συναδέλφου και δεν μπορούσε να τα φορέσει για να βγει στην σκηνή. Μια άλλη φορά ένας συνάδελφος ξέχασε το ρόπαλο του ρόλου του και η παράσταση ξεκίνησε πάλι από την αρχή. Κάποτε κάποιος συνάδελφος έπεσε μέσα σε μια καταπακτή, ευτυχώς δεν έπαθε κάτι σοβαρό.

Πολλά γεγονότα μπορεί να ήταν τότε δύσκολα, αλλά ταυτόχρονα ήταν και όμορφα. Είχαμε μεγάλους δασκάλους, είχα την τιμή και την χαρά να μαθητεύσω δίπλα στον Κουν, τον Ευαγγελάτο, τον Τσαρούχη, τον Χατζηδάκη, τον Γιάννη Χρήστου. Μας δίδαξαν πως να σεβόμαστε την κάθε μας στιγμή στο Θέατρο.     

Ποια είναι τα σχέδιά σας και ποιες οι επιθυμίες σας για την νέα χρονιά;

Ετοιμάζω ένα παγκοσμίου εμβέλειας έργο, σχεδόν ισάξιο του Ντοστογιέφσκι, «Ποιος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου;» του Βιζυηνού. Το 1883 αυτός ο τεράστιος συγγραφέας εκτός από την μεγάλη λογοτεχνική του αξία θίγει ένα θέμα που είναι ιλιγγιώδες για εκείνη την εποχή, μιλάει πρώτη φορά για τον ηθικό αυτουργό. Είμαι ήδη σε συνομιλίες με κάποια θέατρα για το ανέβασμα της συγκεκριμένης παράστασης. Έχουμε καιρό που δουλεύουμε πάνω στο συγκεκριμένο έργο. Είναι ένα όνειρο για εμένα και θέλω πολύ να το πραγματοποιήσω. 

Κλείνοντας, ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Να είναι προσηλωμένοι και να αγαπούν αυτό που κάνουν, γιατί όταν αγαπάς κάτι είσαι και αυστηρός μαζί του. Να είναι κοντά στην Τέχνη, χωρίς την Τέχνη δεν υπάρχει ο άνθρωπος. Η Τέχνη είναι τόσο σημαντική όσο και η αναπαραγωγή, είναι διαδικασίες φυσικές και παντοδύναμες.

Όλα στην ζωή μας θέλουν προσοχή και καλό είναι να είμαστε σε μια συνεχείς επαγρύπνηση. Πρέπει να την ζήσουμε την ζωή και για να ευχαριστηθούμε την ζωή πρέπει να παραδεχτούμε την θνητότητά μας. Η παραδοχή της θνητότητάς μας είναι αυτό που θα μας κάνει να απολαύσουμε την ύπαρξή μας. 

Επίσης μια παρότρυνση προς την κυβέρνηση, να βάλουν την διδασκαλία της Μυθολογίας στα σχολεία. Οι λαοί που εγκαταλείπουν την ιστορία τους, ειδικά εμείς που έχουμε ένα πλούτο ιστορικό και μυθολογικό, εξαφανίζονται.

Κλείνοντας, οι καλλιτέχνες πρέπει να είναι περήφανοι, γιατί προσφέρουν το δώρο της ψυχής και του μυαλού τους χωρίς αντάλλαγμα. Φυσικά πρέπει και να αμείβονται, αλλά να έχουν στο μυαλό τους ότι η δουλειά τους είναι μια μεγάλη και σημαντική προσφορά!