Κώστας Δίγκας: "Στο θέατρο υπάρχει μια μυστική γέφυρα που σε συνδέει άμεσα με τον θεατή και αυτό είναι μαγεία."

2023-04-12

Ο μεγάλος Δημήτρης Χορν είχε πει «Ηθοποιός σημαίνει φως!», για εσάς ποια είναι η έννοια του ηθοποιού;

Ας απομονώσουμε αυτόν τον στίχο του Χατζιδάκι γιατί εκείνος είναι που έγραψε τους στίχους του τραγουδιού. Το φως ως έννοια για τη λάμψη ενός ηθοποιού είναι μια μεταφορική έκφραση που το χρησιμοποίησε πιστεύω για να περιγράψει την ικανότητα ενός ηθοποιού να μεταδώσει συναισθήματα, χαρακτήρα και προσωπικότητα στο κοινό. Ένας ηθοποιός που έχει φως είναι αυτός που κεντρίζει την προσοχή, που δημιουργεί ενδιαφέρον και που αφήνει μια αξέχαστη εντύπωση.

Αν όμως μείνουμε σε αυτό χωρίς να γνωρίζουμε τι λένε παρακάτω οι στίχοι και πιστέψουμε πως έτσι είναι μόνο, γιατί αυτό είναι που κυκλοφορεί ευρέως ως έκφραση, τότε πλανώμεθα πλάνη οικτρά.

Οι υπόλοιποι στίχοι δεν αφήνουν αμφιβολία πως πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο επάγγελμα που έχει δυο όψεις. Τα φώτα από τη μια πλευρά και την ένδεια από την άλλη. Μήπως πεινάς; Και τι να φας; Ακόμα πιο κάτω λέει. Είναι καημός πολύ πικρός. Και εδώ, σε αυτούς τους στίχους, είναι το θέμα.

Αυτό που ισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό σήμερα. Να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Το φως καταρχήν δεν είναι για όλους παρά για ελάχιστους τυχερούς που διαχρονικά μπορούν να απολαμβάνουν τη φήμη και τα χρήματα που μπορεί να δώσει αυτή η δουλειά, λειτούργημα την λέγαμε παλιότερα, στην Ελλάδα. Η πλειοψηφία, ο συντριπτικά υψηλός αριθμός των ηθοποιών σε σχέση με τις θέσεις που υπάρχουν για να καλυφθούν στο θέατρο και την τηλεόραση είναι σταγόνα στον ωκεανό. Ακόμα και για όσους εργάζονται, για τους περισσότερους οι απολαβές είναι πραγματικά χαμηλές και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν βιώσιμες. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά ήρθε και το προεδρικό διάταγμα που υποβαθμίζει εντελώς τις σπουδές των ηθοποιών. Υπάρχει μια απαξίωση στον πολιτισμό στην χώρα που τον γέννησε ή μου φαίνεται;

Αλλά ας έρθω στο ερώτημά σας. Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει κάποιον ηθοποιό; Το πάθος για την τέχνη ή για την προβολή; Δεν είμαι ειδικός και δεν γνωρίζω αν υπάρχουν στατιστικές για το συγκεκριμένο αλλά στη σημερινή εποχή πιστεύω το δεύτερο σε μεγαλύτερο βαθμό γιατί λειτουργεί πολύ έντονα το φαίνεστε. Αν μεγαλώνεις με Instagramκαι tiktok ο εγκέφαλος σου και η διαδρομή της σκέψης σου διαμορφώνεται και καθοδηγείται ανάλογα. Ναι θα υπάρχουν εξαιρέσεις και σήμερα και στο μέλλον που η τέχνη θα έχει τον πρωταρχικό ρόλο και θα είναι η πηγή και το ερέθισμα να γίνει κάποιος ηθοποιός, αλλά θα είναι εξαιρέσεις. Απαντώντας λοιπόν στο ερώτημα σας για την έννοια του ηθοποιού, καταλήγω σε ρεαλιστικές κατά την γνώμη μου σκέψεις, όπως αυτές που ανάφερα.

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον χώρο της υποκριτικής;

Είχα θεατρόφιλη οικογένεια και από μικρός πήγαινα σε παραστάσεις. Γυρνώντας σπίτι έκανα μιμήσεις σε ότι είχα δει. Μου έλεγαν οι συγγενείς και φίλοι πως όταν μεγαλώσω θα γίνω ηθοποιός. Δεν ήταν το "να" που σημαίνει προτροπή, αλλά το "θα". Σαν κάτι τετελεσμένο. Άλλοι το λένε και πλύση εγκέφαλου. Σαν αυτό που ανέφερα πριν με το Instagramκαι το tiktok. Πολύ θέλει νομίζετε;

Πού σας βρίσκουμε αυτό τον καιρό;

Στο σπίτι μου ή κάπου έξω. Πουθενά επαγγελματικά αν αυτό εννοείτε. Πάντως είμαι πλήρους απασχόλησης που λένε, γιατί γράφω ένα θεατρικό έργο και εκσυγχρονίζω ένα παλιότερο το "Overdose" που είχε ανέβει στο θέατρο ΡΙΑΛΤΟ πριν είκοσι χρόνια.

Έχετε γράψει και άλλα θεατρικά έργα;

Τα «Ψέματα είναι επίσης ένα δικό μου θεατρικό έργο που ανέβηκε δύο φορές στο θέατρο το 1999 και το 2015. Επίσης στο δεύτερο ανέβασμά του το σκηνοθέτησα όπως και την ταινία μικρού μήκους που έγραψα "Ο κόσμος πάνω από τη θάλασσα".

Έχοντας εργασθεί στο θέατρο και την τηλεόραση ποιες στιγμές θυμάστε πιο έντονα;

Τις στιγμές που όλα έμοιαζαν πολύ όμορφα. Κυρίως όταν ήμουν ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της δουλειάς. Όχι ως προς την αποδοχή του κόσμου σε κάποια ερμηνεία μου αλλά στην εσώτερή μου γαλήνη όταν ένοιωθα πληρότητα πιστεύοντας πως έχω αποδώσει σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο που έχω κληθεί να ερμηνεύσω. Έχει συμβεί με τηλεοπτικό ρόλο που ενώ έβγαινα μισητός για τον κόσμο να είμαι χαρούμενος για την ερμηνεία μου, ενώ αντίθετα απογοητευμένος με ρόλο που ήμουν αγαπητός στο κοινό. Χαρακτήρες με πολυπλοκότητα δεν βρίσκεις συχνά σε τηλεοπτικά σενάρια. Άλλο πράγμα τα θεατρικά έργα. Εκεί θέλει σοβαρή μελέτη για να υποδυθείς έναν ρόλο. Τέτοιους βρήκα στο θέατρο και τέτοιες στιγμές θυμάμαι πιο έντονα. Είναι και η άμεση επαφή με το κοινό. Στο θέατρο υπάρχει μια μυστική γέφυρα - να το πω έτσι - που σε συνδέει άμεσα με τον θεατή και αυτό είναι μαγεία.

Εν καιρώ οικονομικής κρίσης πιστεύετε πως ο κόσμος συνεχίζει να επενδύει στο θέατρο σαν μέσω πολιτισμού και διασκέδασης;

Η ερώτησή σας κρύβει μέσα της αρκετά επίπεδα προσεγγίσεων, ωστόσο θα περιοριστώ σε μια από αυτές. Στην Ελλάδα η έννοια πολιτισμός, διαχρονικά, είναι μια «κυνηγημένη» έκφραση. Αν εξαιρέσετε κάνα δυο, οι υπόλοιποι που υπηρέτησαν στο Υπουργείο Πολιτισμού, είτε δεν είχαν καμία σχέση με τον Πολιτισμό, ούτε όμως και τη διάθεση να τον υποστηρίξουν έμπρακτα, είτε ήταν στρατευμένα πολιτικά στελέχη, με στόχο την τακτική του διακριτικού του αφανισμού. Δεν ξέρω αν πλέον είναι πάγια η πολιτική θέση που οδηγεί σε σταδιακό αφανισμό τον πολιτισμό και τις τέχνες του, αλλά όπως βαδίζουν τα πράγματα, μάλλον το μέλλον μας δείχνει τη δυσοίωνη πλευρά του, αφού η προσπάθεια αφαίμαξης της πολιτιστικής συνείδησης του κοινού, έχει πλέον παγιωθεί. Και καθώς ο πολιτισμός και η διασκέδαση, διατηρούν μια άκρως συγγενική σχέση, τουλάχιστον στο θέατρο και τον κινηματογράφο, τότε καταλαβαίνετε ότι τα πράγματα κάθε άλλο παρά προς τη συνιστώσα της αισιοδοξίας αποκλίνουν. Ο Πολιτισμός και οι Τέχνες του, απαιτούν σοβαρότητα και οικονομική ενίσχυση. Κάντε μια πρόχειρη έρευνα και εύκολα θα διαπιστώσετε ότι η Ελλάδα, τουλάχιστον στην Ευρωπαϊκή κοινότητα, αγκαλιάζει μια από τις τελευταίες θέσεις με την έννοια της Πολιτιστικής στήριξης.

Αν στο μέλλον σας γινόταν η πρόταση να εργαστείτε αποκλειστικά και μόνο με την τηλεόραση ή το σινεμά, θα εγκαταλείπατε τον χώρο του θεάτρου;

Σε καμία περίπτωση για την τηλεόραση. Το θέατρο είναι η βάση. Είναι διαφορετικό αν δεν προλαβαίνεις να κάνεις θέατρο από τις πολλές ώρες απασχόλησης σε κάποια σειρά και άλλο εάν είναι προαπαιτούμενο. Εκεί νομίζω σταματάει η συζήτηση. Για το σινεμά, στην Ελλάδα βρισκόμαστε, δεν θα υπήρχε τέτοια περίπτωση πρότασης.

Μελλοντικά σχέδια;

Με ενδιαφέρει πολύ το σινεμά. Γράφω ένα σενάριο για ταινία που ο χρόνος θα δείξει πότε θα υλοποιηθεί. Τον ερχόμενο χειμώνα θα είμαι σε κάποια θεατρική παράσταση που ακόμα δεν είναι ανακοινώσιμη.

Κλείνοντας ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Να δείξουν ακόμη μεγαλύτερη συμμετοχική διάθεση προς τις Ελληνικές Εκφραστικές και Παραστατικές Τέχνες, είτε πρόκειται για σκηνικά θεάματα, είτε για μουσικές δράσεις, είτε για εκθέσεις.