Βαρβάρα Δουμανίδου: "Σκοπός μου πάντα σαν σκηνοθέτις, είναι να φέρνω αντιμέτωπο τον θεατή με την πραγματικότητα."

Γνωρίστε μας τον εαυτό σας μέσα από πέντε λέξεις.

Ζωηρή, σκοτεινή, αιθεροβάμων, εξωγήινη, σκληροευαίσθητη.

Πού σας βρίσκουμε αυτό τον καιρό;

Χωμένη μέσα στους σκοτεινούς δρόμους που μου ορίζει το νέο μας έργο «Οι Μάγισσες του Βάντε» που δουλεύουμε αυτό τον καιρό. Χαμένη μέσα στα παγωμένα δάση της Νορβηγίας. Ματωμένη, χτυπημένη, φοβισμένη, κουρασμένη αλλά δυνατή. 

Μιλήστε για το έργο. Ποιο είναι το κύριο μήνυμα του έργου;

Το έργο είναι ένα μανιφέστο για τη γυναικεία δύναμη. Είναι ο λόγος που μου αρέσει να κάνω θέατρο. Να δημιουργώ κόσμους και να μπαίνω μέσα. Να τους διαμορφώνω, να τους σκαλίζω, να τους στολίζω και να προσκαλώ τους θεατές να εισέλθουν (χωρίς καμία ελπίδα όπως έλεγε και ο Δάντης) σε διαφορετικές πραγματικότητες κάθε φορά. Στο συγκεκριμένο έργο, η χαρά μου είναι μεγάλη γιατί καταπιάνομαι με ένα θέμα που με αφορά ολοκληρωτικά. Τα μηνύματα στην παράσταση είναι πολλά και διαφορετικά. Το κύριο της μήνυμα όμως, είναι πως καμιά γυναίκα δεν πρέπει να ξεχνά πως έχει επιλογή.

Πώς μπορείς να αγγίξεις σκηνοθετικά ένα τέτοιο έργο;

Ένα τέτοιο θέμα, ένα τέτοιο έργο, μόνο με απόλυτο σεβασμό και αφοσίωση μπορείς να το δουλέψεις. Πρόκειται για μια πραγματική ιστορία που πραγματεύεται τη δίκη και καταδίκη των γυναικών σε ένα μικρό χωριό της Νορβηγίας, όταν μια φονική καταιγίδα πνίγει στη θάλασσα 40 άνδρες της περιοχής. Λόγω του αδιανόητου κυνηγιού μαγισσών σε ολόκληρη την Ευρώπη εκείνη την εποχή και βλέποντας τις γυναίκες του χωριού να παίρνουν τη ζωή και τα ηνία στα χέρια τους, οι άρχοντες της περιοχής αποφασίζουν να τις συνετίσουν με τον τρόπο που γνώριζαν. Σκοπός μου πάντα σαν σκηνοθέτις, είναι να φέρνω αντιμέτωπο τον θεατή με την πραγματικότητα. Σε τέτοιες ιστορίες δεν χωρούν εξωραϊσμοί και κουκουλώματα. Πρέπει να ξεσκεπάσεις και την παραμικρή σκοτεινή γωνία, για να λάμψει το φως. Πράγμα δύσκολο βέβαια, γιατί η Ιστορία έχει ήδη γραφτεί. Η μυθοπλασία όμως είναι σωτήρια. Αυτό κάνουμε και με το Θέατρο του Άλλοτε. Δημιουργούμε πολλαπλές πραγματικότητες. Διώχνουμε τα σύννεφα, φυσάμε τις ομίχλες, κατεβάζουμε τους ανίερους σταυρούς, λύνουμε τις θηλειές, σβήνουμε τις φωτιές, σκουπίζουμε τα αίματα μας και προχωράμε. Σαν πραγματικές μάγισσες.

Επίσης, συμμετέχετε ερμηνευτικά στο έργο. Γνωρίστε μας την ηρωίδα σας;

Υποδύομαι την Ίγκεμποργκ 'Ιβερστάττερ που στην ιστορία που υπογράφει η Μαρία Ράπτη, είναι μια γυναίκα που υπέστη σεξουαλική κακοποίηση στην ηλικία των 7 ετών και έκτοτε δεν μιλά. Ο ρόλος μου είναι μικρός αλλά όπως κάθε ρόλος στο παγκόσμιο θέατρο, εξαιρετικά σημαντικός. Η Ίγκι όπως με αποκαλούν, είναι ένα ευαίσθητο πλάσμα, μια τρομαγμένη γυναίκα, με έντονη ενσυναίσθηση, μα με ένα πρόσωπο σκληρό και ανέκφραστο, από την τραγωδία της. Προσπαθεί και η ίδια να καταλάβει όλη αυτή την αδικία που διαδραματίζεται γύρω της και να κρατήσει τη λογική της. Είναι ένας ρόλος που αγαπώ και που όσο δύσκολο και να είναι να σκηνοθετείς και να παίζεις ταυτόχρονα σε μια παράσταση, μου δίνει την ευκαιρία να εκτονωθώ τόσο ψυχικά όσο και σωματικά.

Η γυναικοκτονία έχει γίνει μια μαύρη σελίδα στην καθημερινότητα μας. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;

Συνηθίζετε να λέγεται πως η χαμηλή αυτοεκτίμηση των γυναικών, σε συνδυασμό με την υπέρμετρη εγωπάθεια και εξουσιομανία των ανδρών, δημιουργεί αυτό το τρομακτικό φάσμα δολοφονιών και κακοποιήσεων. Φυσικά συμβαίνει, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Έχουμε δει περιπτώσεις δυνατών γυναικών που βρήκαν το κουράγιο να φύγουν από μια κακοποιητική συμπεριφορά και βρήκαν τραγικό θάνατο από τα χέρια του κακοποιητή τους. Προφανώς συμβαίνουν και τα δύο. Εκτός λοιπόν από αυστηρότερες ποινές που θα έπρεπε να λαμβάνουν οι δολοφόνοι των γυναικών, θεωρώ αναγκαία και την εργασία πάνω και στα δύο μέτωπα αυτής της πραγματικότητας από νωρίς. Να δημιουργήσουμε ισχυρές γυναίκες και να ενεργοποιήσουμε στους άνδρες εκείνο τον μηχανισμό, που να τους θυμίζει πως δεν τους ανήκουμε. Και προφανώς πρέπει να ξεκινήσουμε από τα παιδιά.

Πόσο έντονο είναι το κατηγορώ και η βία στην κοινωνία μας;

Κάθε φορά που κάποιος αποσυνδέεται για κάποιο λόγο από το συναίσθημα του, δημιουργεί μια σκληρή επιφάνεια μέσα του που αναπόφευκτα θα τον οδηγήσει στην τραγωδία. Η βία ήταν και θα είναι η μεγαλύτερη πληγή του ανθρώπου. Υπάρχει βία η οποία προέρχεται από τρομαγμένους ανθρώπους, από ανέχεια και απελπισία. Υπάρχει βία που ξυπνά από τον εγωισμό και την εξουσία, από θυμό και κτητικότητα. Κάθε περίπτωση φυσικά πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Η έμφυλη βία όμως είναι δεδομένη. Όταν από μικρά παιδιά μας μαθαίνουν για το ισχυρό και ασθενές φύλο, όταν τα κορίτσια πιστεύουν πως θα αρέσουν μόνο όταν θα είναι όμορφες εξωτερικά, όταν τα αγόρια φοβούνται να δείξουν ευαίσθητα, όσο λέμε ψέματα στους έφηβους για το πως πρέπει να φέρονται ανάλογα με το φύλο τους, η βία θα ντύνεται με τα χρώματα του σεξισμού και θα δολοφονεί γυναίκες και άνδρες.

Ήταν κάτι που συνέβαινε πιο έντονα στο παρελθόν ή στο σήμερα; Πώς μπορούμε να το αποτρέψουμε για το μέλλον;

Συνέβαινε πάντα και θα συμβαίνει πάντα. Όσο υπάρχουν ανασφαλείς και εξουσιομανείς άνθρωποι θα βιώνουμε διαφορετικές μορφές βίας. Γνώμη μου είναι (χωρίς να είμαι ειδική φυσικά) να μεγαλώνουμε ψυχικά υγιή και ευαίσθητα παιδιά. Με την αγάπη. Ένας άνθρωπος που έχει αγαπηθεί δεν θα νιώσει ποτέ αβέβαιος. Δεν θα πληγωθεί η αυτοπεποίθηση του με έναν χωρισμό. Δεν θα νιώσει τον εγωισμό του να συνθλίβεται με ένα όχι. Ένας άνθρωπος που μεγαλώνει με αγάπη, μεγαλώνει με αγάπη για όλους τους ανθρώπους. Δεν αγαπά μόνο τον εαυτό του. Αγαπά τα πάντα.

Κλείνοντας, ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Σηκώστε τα μάτια από το πάτωμα και πείτε αυτό που νιώθετε. Βρείτε τη δύναμη μέσα σας. Είναι εκεί και περιμένει να αλλάξει τον κόσμο.