Μαγδαληνή Πούγγουρα: "Στην τέχνη μου χρησιμοποιώ συμβολικές παραστάσεις, εικόνες εντυπωμένες στο υποσυνείδητο και αιθέριες μορφές."

2021-02-10

Θα ήθελες να μας πεις δυο λόγια για σένα;

Γεννήθηκα στην Ξάνθη αλλά έζησα τα παιδικά μου χρόνια σε αρκετές πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, μέχρι που εγκατασταθήκαμε οικογενειακώς στην Θεσσαλονίκη το 1978.

Κληρονόμησα από την πλευρά του πατέρα μου την καλλιτεχνική μου φύση. Από μικρή ασχολούμαι με κάθε τι δημιουργικό. Έφτιαχνα εικόνες και παραμύθια στο μυαλό μου και ζωγράφιζα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Με την ελαιογραφία ασχολήθηκα από τα 12 μου περίπου. Έχω δουλέψει με όλα τα μέσα αλλά αυτά που προτιμώ είναι τα λάδια, η μελάνη, το μολύβι και το κάρβουνο.

Φωτογραφική μηχανή έπιασα στα χέρια μου από τα 6 μου - την διοπτικήLubitel 2 του μπαμπά (που την έχω ακόμη) - κι από τότε συνεχίζω να φωτογραφίζω. Την εποχή των 135 φιλμς για παράδειγμα αγόραζα σε 6άδες τα 36άρια. Ευτυχώς που οι δικοί μου με στήριζαν. Εμφάνιζα και εκτύπωνα μόνη μου τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες τότε, αλλά η εκτυπωτική μου μηχανή έχει μείνει πλέον στην αποθήκη και συχνά στεναχωριέμαι γι αυτό.

Είχα μια πετυχημένη καριέρα στην Εθνική Τράπεζα για 24 χρόνια, δουλειά που καμιά σχέση δεν έχει με την καλλιτεχνία, αλλά όπως όλα, έτσι κι αυτή την έκανα με κέφι, εργατικότητα, υπευθυνότητα και ακεραιότητα.

Έχοντας περισσότερο διαθέσιμο χρόνο πλέον, ασχολούμαι με όσα με εκφράζουν και μου δίνουν αίσθημα πληρότητας: ζωγραφική, φωτογραφία, καλλιτεχνικές κατασκευές, εκδρομές στη φύση, διάβασμα (επιστήμη, ιστορία, λογοτεχνία) και άλλα. Η αγάπη μου για τη φύση και τον πολιτισμό μάλιστα με ώθησε να ασχοληθώ με την δημοσιογραφία. Ως δημοσιογράφος και με μέσο την φωτογραφία και τον γραπτό λόγο προσπαθώ να προβάλλω την ομορφιά της ελληνικής φύσης και του ελληνικού πολιτισμού.

Είμαι παντρεμένη με τον Κωνσταντίνο Κιτσουκάκη, ο οποίος, ως καλλιτέχνης κι αυτός στην κατασκευή γλυπτών από σίδηρο, με συντροφεύει στις αναζητήσεις μου. Ο γιός μας Απόστολος ΚιτσουκάκηςΠούγγουρας, πέρα από την επιστήμη του, κάνει κι αυτός τα καλλιτεχνικά του βήματα στον χώρο των εικαστικών και της φωτογραφίας.

Γιατί αυτή τη μορφή τέχνης; Τι σε οδήγησε να ασχοληθείς με τη φωτογραφία; Ποιο ήταν το κίνητρό σου;

Το κίνητρό μου; Ο κόσμος γύρω μου. Η φύση. Τα χρώματα. Οι ήχοι.
Δεν μπορώ να πω αν αγαπώ περισσότερο τη ζωγραφική ή την φωτογραφία. Είναι ανάγκη, είναι έκφραση. Θέλω να αποτυπώνω εικόνες που έχουν κάτι να πουν, που δημιουργούν συναισθήματα, που διατηρούν την αίσθηση της στιγμής αναλλοίωτη στον χρόνο, είτε με τα πινέλα μου είτε με τον φακό μου.

Συχνά λέω ότι γεννήθηκα σε έναν τόπο με τόση φυσική ομορφιά που σε ωθεί να ονειρευτείς και να δημιουργήσεις, οπότε δεν θα μπορούσα να αγνοήσω αυτή την κλίση μου.

Πώς θα περιέγραφες το προσωπικό σου στυλ και πώς το δημιούργησες;

Η φωτογραφία είναι πιο άμεση, πιο γρήγορη από την ζωγραφική, αποτυπώνει αυτό που βλέπεις εκείνη τη στιγμή, αλλά ο ζωγράφος μέσα μου θέλει πάντα κάτι παραπάνω. Εδώ ήρθε να με βοηθήσει η τεχνολογία: υπολογιστές, προγράμματα επεξεργασίας, ψηφιακές πένες και πινέλα. Άρχισα να επεξεργάζομαι τις φωτογραφίες μου ή και να ζωγραφίζω πάνω από αυτές, προσπαθώντας με τα έργα μου να μεταφέρω την στιγμιαία εντύπωση ενός βλέμματος, μιας εικόνας, την παρόρμηση της στιγμής, ένα συναίσθημα ή μια ψυχική κατάσταση.

Στην τέχνη μου χρησιμοποιώ συμβολικές παραστάσεις, εικόνες εντυπωμένες στο υποσυνείδητο και αιθέριες μορφές. Παρουσιάζω μια εναλλακτική κατάσταση της πραγματικότητας, καθώς συνδυάζω τον ψυχικό μου κόσμο με εικόνες από τον κόσμο γύρω μου. Ο Στόχος μου είναι να προσφέρω μια διαφορετική προοπτική για τις συνηθισμένες εικόνες, ως φόρο τιμής στο θαύμα του σύμπαντος και της ανθρωπότητας.

Το στυλ μου; Νατουραλισμός με δόσεις μεταφυσικού και ονείρου, θα 'λεγα.

Από πού αντλείς έμπνευση;

Όπως είπα και παραπάνω, κυρίως από την φύση, από τον κόσμο γύρω μου αλλά κι από τον εσωτερικό μου κόσμο, την φαντασία και τα όνειρά μου. Εστιάζω στην λεπτομέρεια που συχνά κρύβει μια ομορφιά, η οποία δεν είναι εξ αρχής εμφανής στην γενική εικόνα.

Τι ψάχνεις να βρεις σε μία φωτογραφία; Σε φωτογραφίες άλλων, και στις δικές σου, ποια χαρακτηριστικά θεωρείς σημαντικά, την τεχνική αρτιότητας, το περιεχόμενο;

Η τεχνική είναι απαραίτητη. Μια φωτογραφία που «κόβει» άχαρα το κύριο θέμα, ένας στραβός ορίζοντας (που δεν τραβήχτηκε έτσι για να εκφράσει συγκεκριμένη άποψη του φωτογράφου, αλλά από βιασύνη), μια υπερφωτισμένη «καμένη» φωτογραφία, η προχειρότητα στην λήψη, είναι στοιχεία που έχουν ως αποτέλεσμα μια κακή κατά την γνώμη μου φωτογραφία.

Αλλά μια τεχνικά άρτια φωτογραφία δεν είναι απαραίτητα και καλή. Καλή φωτογραφία - όπως και σε κάθε έργο τέχνης - είναι αυτή που θα σου προκαλέσει συναισθήματα, που θα σε ταξιδέψει, που θα σε κάνει να ονειρευτείς. Έχω δει υπέροχες «στραβές» φωτογραφίες που άγγιξαν τη ψυχή μου.

Γι' αυτό, αν και θεωρώ την γνώση και την τεχνική απαραίτητες, σημαντικό για μένα είναι το περιεχόμενο. 

Υπάρχουν φωτογράφοι, των οποίων τη δουλειά θαυμάζεις;

Ναι, αρκετοί. Έλληνες και ξένοι. Υπάρχουν ερασιτέχνες φωτογράφοι που η δουλειά τους με αγγίζει πραγματικά, όπως και υπάρχουν διεθνώς καταξιωμένοι φωτογράφοι των οποίων το έργο δεν με συγκινεί, παρά τη φήμη τους. Για παράδειγμα δεν με συγκινεί και δεν με εκφράζει η φωτογραφία δρόμου, παρ' όλο που και σ' αυτό το είδος έχω δει πραγματικά όμορφες φωτογραφίες.

Να αναφέρω κάποια σπουδαία ονόματα που μου έρχονται αυτή την στιγμή στο μυαλό: τον Γάλλο φωτογράφο Robert Doisneauμε τις υπέροχες φωτογραφίες του με θέμα τα παιδιά, τον W. Eugene Smithπου τον ξεχωρίζω για την ευαισθησία στην επιλογή των θεμάτων του, τον Jerry Uelsmannμε τις μοναδικές του συνθέσεις φωτογραφιών (κάτι που προσπαθώ κι εγώ να κάνω με τη δική μου τεχνική), τον Ansel Adamsμε τις εκπληκτικές του φωτογραφίες τοπίων ... 

Αν πρέπει να παρουσιάσεις με ένα κλικ την Ελλάδα του σήμερα, ποια εικόνα θα είχε;

Είμαι απογοητευμένη από την σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Θα μπορούσα να την παρουσιάσω με μια σύνθεση ενός υπέροχου αρχαιοελληνικού αγάλματος ανάμεσα σε σκουπίδια.

Δεν θέλω όμως να βλέπω την ασχήμια και αποφεύγω να την φωτογραφίζω, γι' αυτό και επιμένω στην φωτογράφιση της απαράμιλλης ομορφιάς της φύσης.

Πιστεύεις ότι ο κόσμος θα επισκεφτεί μία έκθεση φωτογραφίας ή τον «τραβάνε» άλλα είδη της Τέχνης;

Ναι, το πιστεύω, άλλωστε το βλέπω να συμβαίνει. Οι φιλότεχνοι επισκέπτονται εκθέσεις κάθε είδους τέχνης. Το ζητούμενο είναι η τέχνη άσχετα με το μέσο με το οποίο εκφράζεται, και η συγκίνηση την οποία προσφέρει στον θεατή.

Ποια είναι τα σχέδιά σας και ποιες οι επιθυμίες σας για την νέα χρονιά;

Μου λείπουν, λόγω των δεδομένων συνθηκών, οι εξορμήσεις στη φύση, όπου συνδυάζω περπάτημα και φωτογράφιση. Περιμένω πότε θα μπορέσω να ταξιδέψω και πάλι για να εξερευνήσω νέα μονοπάτια και μοναδικά τοπία.

Στόχος μου για την φετινή χρονιά να προβάλλω την ομορφιά της ελληνικής φύσης διεθνώς, μέσα από τα διαδικτυακά μέσα.

Κλείνοντας, ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Να μην σταματήσουν ποτέ να ονειρεύονται και να ψάχνουν την ομορφιά σε κάθε τι γύρω τους.